Żuraw, inaczej dźwig, jest urządzeniem dźwigowym, obsługującym przestrzeń ograniczoną przez stożek lub walec. Jego wysokość jest maksymalną wysokością podnoszenia żurawia, a promień podstawy określa wysięg. Żurawie mają różne wielkości: począwszy od niewielkich pojazdów, które mogą podnosić obiekty jedynie do kilku metrów, aż do kolosalnych, dźwigających potężne ciężary maszyn, o zasięgu ponad stu metrów. Żuraw jest dźwignicą z ładunkiem zamocowanym do wysięgnika.

Balast jest dodatkowym ogniwem (bądź ładunkiem), charakteryzującym się ogromnym ciężarem; stosuje się go przy różnych żurawiach.

Przeciwwaga jest to część konstrukcji żurawia. Zapewnia stabilność, obniżając środek ciężkości układu. Przeciwwagami mogą być: bloki betonowe, odlewy żeliwne lub stalowe.

Rodzaje lin - wyróżniamy je w zależności od kierunku nawinięcia drutów w splotce do nawinięcia splotek dookoła rdzenia liny:

a) współzwita - druty w splotce i splotki okalające rdzeń liny, są nawinięte w jednym kierunku. Są rzadko stosowane, ponieważ często się rozkręcają.

b) przeciwzwita - druty w splotce i splotki okalające rdzeń liny, są nawiniętę w przeciwnych kierunkach. Są czesto używane w żurawiach, ponieważ rzadko się rozkręcają.

W zależności od kierunku skręcania splotek :

• Prawoskrętna lina zwinięta prawoskrętnie,
• Lewoskrętna lina zwinięta lewoskrętnie.

UDT (Urząd Dozoru Technicznego) - jednostka państwowa powołana w ramach zabezpieczenia urządzeń i instalacji technicznych, które podlegają dozorowi technicznemu. Jako instytucja prowadzi działalność certyfikacyjno-szkoleniową. Bazą badawczo-ekspertyzową UDT jest Centralne Laboratorium Dozoru Technicznego (CLDT) w Poznaniu.

Do obowiązków Urzędu Dozoru Technicznego należą:

• nabór wykwalifikowanych pracowników, obsługujących i konserwujących urządzenia techniczne,
• przygotowywanie programów dla szkoleń osób obsługujących i konserwujących urządzenia techniczne,
• kooperacja ze specjalistycznymi jednostkami kontroli technicznej,
• podejmowanie decyzji w kwestiach wynikających z kontrolowania technicznego,
• wydawanie certyfikatów jakości dla systemów, obsługujących urządzenia techniczne,
• nadzór przestrzegania przepisów ds. kontroli technicznej,
• sprawowanie kontroli technicznej urzędów,
• raport przyczyn i skutków awarii urządzeń technicznych,
• współdziałanie z instytucjami polskimi i zagranicznymi w zakresie wykonywania czynności, prowadzących do unifikacji przepisów dozoru technicznego z wymaganiami UE.

Stateczność żurawia polega na sprawnej konstrukcji żurawia, dzięki której zachowuje on stabilizację i równowagę.

Unikanie utraty stateczności żurawia należy ostrożnie przyspieszać lub hamować pracę żurawia, aby nie spowodować niebezpiecznego kołysania ładunku w powietrzu. Nie można ciągnąć ładunku na ukos, ani zbyt szybko nim obracać. Zatrzymać działania, gdy lina wciągarki nawija się na bęben.

Wiatromierz jest to przyrząd do miary prędkości wiatru, wskazujący także kierunek ruchu wiatru. Stosowany w żurawiach, aby sprawdzić moc i kierunek wiatru, ułatwiającego lub utrudniającego pracę.

Blokada zerowa jest to bariera, zabezpieczająca przed nieświadomym włączeniem urządzenia w przypadku braku i ponownego uruchomienia się napięcia elektrycznego.

Krańcówki to ograniczniki ruchów, które samoczynnie blokują jeden kierunek ruchu wybranego mechanizmu, podczas gdy część czynna mechanizmu, wykonująca ruch np. zblocze i podwozie hakowe, wodzak, znajdzie się w strefie końcowej (żurawie posiadają kilka krańcówek, np. mechanizmu obrotu, jazdy po torach i jazdy wodzaka, wysokości podnoszenia i opuszczania).

Łącznik STOP - to awaryjny przycisk, służący do wyłączania wszytskich obwodów, zasilających napędy żurawia, poza obwodem zasilania chwytnika elektromagnetycznego. Łącznik STOP powinien wystawać poza obudowę i być w zasięgu ręki operatora, aby w razie pojawienia się niebezpieczeństwa, operator mógł zareagować jak najszybciej. Z tej przyczyny przycisk "STOP" aplikuje się przy panelu operatorskim, w podłodze w kabinie, a także w sąsiedztwie każdego napędu. Zwolnienie przycisku "STOP" nie powoduje ponownego uruchomienia zasilania napędu żurawia.

Udźwig to maksymalny dozwolony ciężar ładunku, który według projektu może podnieść żuraw w ustalonych warunkach, nie powodując przy tym usterek. Udźwig mierzony jest w kilogramach lub w tonach. Wartość udźwigu podaje producent maszyny.

Zawiesie to urządzenie, w które wyposażony jest żuraw, mające za zadanie zawieszać, wiązać i podtrzymywać dźwigany bagaż. Najczęściej zawiesie nie jest integralną częścią dźwignicy, tylko zawiesza się je na haku zblocza. Wyróżniamy dwa typy:

- zawiesia do powszechnego przeznaczenia, do których należą cięgna łańcuchowe, taśmowe, linowe, 

- zawiesia do specjalnego użytku, składające się z uchwytów, zaczepów i trawersów (zawieszających i podtrzymujących ładunek).

Zblocze hakowe jest elementem żurawia, służącym do przymocowania ładunku poprzez zawiesie. Zblocze składa się z ułożyskowanego haka, jarzma i krążka linowego. Całość zahaczona jest linią nośną.

Maksymalny moment obciążenia to suma najcięższego możliwego do udźwignięcia przez urządzenie obiektu w tonach oraz poziomych dystansów od miejsca podparcia wysięgnika mierzonego w tonometrach.

Klasa wykorzystania mechanizmu jest określana całkowitym czasem eksploatacji urządzenia w godzinach. Mechanizm jest w użyciu, tylko wówczas, gdy jest w ruchu. Maksymalny całkowity czas użytkowania określany jest w oparciu o średni dobowy czas eksploatacji w: godzinach, dniach roboczych w roku i ewentualnej w latach.

Ładunek użytkowy to konkretny obiekt, który ma być przetransportowany przez żuraw. Taki ładunek przenoszony jest bezpośrednio przez przyrząd przeładunkowy lub chwytający.

Ładunek netto jest ładunkiem podnoszonym przez żurawia, dzięki chwytakom. W sytuacji, gdy do żurawia jest przymocowany na stałe hak, ciężar jest podnoszony przez zawiesia łańcuchowe lub linowe. Ładunek netto to suma wagi ładunku użytkowego i wagi tego zawiesia.

Ładunek brutto to suma mas ładunku, zaczepionego do wysięgnika żurawia, składająca się z: ładunku użytkowego, zdejmowanych i niezdejmowanych przyrządów chwytających, elementów podnoszących (lin, łańcuchów, itd.).

Wysięg to odległość w poziomie między osią obrotu żurawia, a osią poziomą przyrządu chwytającego, które jest przymocowane do wysięgnika.

Wysięg od krawędzi wywrotu to dystans w poziomie od krawędzi wywrotu do pionowej osi przyrządu chwytającego, szacowany bez ładunku, przy żurawiu umieszczonym na płaszczyźnie poziomej.

Kąt obrotu podaje się w stopniach, o jakich może obrócić się wysięgnik dookoła osi obrotu żurawia. Żurawie kontruuje się jako pełnoobrotowe (jeden obrót o 360°), albo z zawężonym kątem obrotu. Żurawie wieżowe najczęściej są projektowane jako pełnoobrotowe, zarówno obładowane, jak i nieobładowane. Kąt obrotu żurawia bywa również zależny od okoliczności, np. gdy żuraw osadzony jest w wąskiej architekturze miejskiej, jego kąt jest znacznie ograniczony.

Długość wysięgnika to odległość między osią sworznia, który mocuje stopę wysięgnika a osią krążków linowych, które znajdują się w odcinku dziobowym wysięgnika. W przypadku wysięgnika wodzakowego, jego długość jest mierzona jako dystans od osi sworznia podtrzymującego stopę do końca segmentu dziobowego. Długość wysięgnika określana jest w metrach.

Wysokość podnoszenia H (przedstawiana w metrach) to dystans pionowy, mierzony od poziomu ustawienia żurawia do urządzenia chwytającego ładunek, który znajduje się na najwyższym poziomie. W wypadku haka i uchwytu widłowego, mierzony jest do ich powierzchni oporowej; w wypadku zamkniętego chwytaka i innych urządzeń chwytających, określa się najniższe miejsce.

Wysokość podnoszenia H mierzy się bez ładunku, gdy żuraw jest postawiony na płaszczyźnie poziomej. W przypadku wysięgników wychylnych, wysokość podnoszenia jest zależna od długości wysięgnika i od wysięgu, tj. kąta pochylenia. Przy żurawiach wieżowych wyznacznikiem jest wysokość wieży.

Głębkość opuszczania h (przedstawiana w metrach, tak samo jak wysokośc podnoszenia) to dystans pionowy, mierzony od poziomu ustawienia żurawia do urządzenia chwytającego ładunek, który znajduje się na najniższym poziomie.

Poziom ustawienia żurawia:

- wieżowego torowego - jest to poziomy obszar główek szyn, na którym ustawia się nieobrotową część żurawia,

- samojezdnego kołowego lub na podporach jest to pozioma równia podłoża.

Predkość podnoszenia (opuszczania) jest to ustalona prędkość, z jaką podnosi się lub opuszcza obiekt w kierunku pionowym (o tej samej wadze, co udźwig żurawia). Prędkość podnoszenia ładunku jest zależna od stanu obciążenia zblocza wciągarki. Dzięki temu mechanizmowi, można uzyskać dwie prędkości robocze - podnoszenie i opuszczanie (dopuszczalna granica to 0,06m/s).

Prędkość obrotu jest to miara przemieszczania kątowego w określonym ruchu części obrotowej żurawia, dźwigającej obiekt o masie takiej samej jak udźwig. Mierzy się ją liczbą obrotów na jednostkę czasu.

Prędkość wychylania wysięgnika (inaczej prędkość zmiany wysięgu), to średnia prędkość pozioma ładunku, o takiej samej wadze co udźwig dla najwyższego wysięgu, w określonym ruchu, w zależności od zmiany wysięgu (od najwyższego do najniższego lub odwrotnie). Czasami zamiast prędkości podawany jest czas wychylenia (podnoszenia lub opuszczania) wysięgnika, liczony w minutach lub sekundach.

Prędkość jazdy wciągarki przejezdnej lub wodzaka w określonym ruchu po torze poziomym z obiektem o tej samej masie co udźwig żurawia.

Prędkość teleskopowa wysięgnika jest to prędkość wysuwania lub zsuwania elementów teleskopowych wysięgnika. Zamiast prędkości podawany jest czas teleskopowania wysięgnika (mierzony w sekundach).

Prędkość jazdy transportowej żurawia jest to maksymalna prędkość jazdy nieobładowanego żurawia samojezdnego w położeniu transportowym (napędzana własnym źródłem napędu).